Het aantal faillissementen in Nederland stijgt dit jaar naar verwachting met 52% en in 2024 met 39% ten opzichte van het jaar ervoor. Bedrijven hebben te maken met een optelsom van ontwikkelingen die tot een uitdagende omgeving leiden. Zo komt een deel van de bedrijven in de problemen nu de coronasteun is stopgezet en deze ontwikkeling wordt versterkt door de onzekere economische omstandigheden. De stijging van de energieprijzen, de hoge rente en de economische terugval eisen sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne ook hun tol. Dat concludeert Atradius in haar faillissementsvooruitzichten voor 2023 en 2024. Zij verwacht dat het aantal faillissementen wereldwijd dit jaar met 34 procent gaat stijgen.
In Nederland was in 2020 en 2021 nog sprake van een sterke daling van het aantal faillissementen. Mede door het uitfaseren van de overheidssteun die tijdens de coronacrisis werd gegeven nam het aantal bedrijfssluitingen in het vierde kwartaal van 2022 echter snel toe. De stijging over heel 2022 kwam uiteindelijk uit op 14 procent ten opzichte van het voorgaande jaar. In 2023 ligt volgens Atradius een grotere stijging van 52 procent in het vooruitzicht. “In Nederland komen bedrijven vaker in de problemen doordat zij coronaschulden moeten terugbetalen. Bovendien worstelen veel bedrijven met de gestegen energieprijzen, de hoge rente en de economische teruggang als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Deze optelsom van factoren leidt naar verwachting tot een aanzienlijke stijging van het aantal faillissementen”, zegt Theo Smid, senior econoom van Atradius. “De verwachte stijging van het aantal faillissementen is weliswaar substantieel, maar moet wel in perspectief worden geplaatst. Het aantal faillissementen komt immers van een historisch laag niveau. Desalniettemin is het voor alle ondernemers op dit moment belangrijk om waakzaam te zijn en (krediet)risico’s goed in het oog te houden.”
Nederland een van de koplopers wereldwijd
Voor 2023 verwacht Atradius dat het aantal faillissementen wereldwijd met 34 procent zal stijgen ten opzichte van vorig jaar. Deze stijging is zichtbaar in alle regio’s, met Noord-Amerika als koploper, gevolgd door Azië en Europa. Nederland behoort – naast Hong Kong (+68 procent), de Verenigde Staten (+51 procent), Zuid-Korea (+45 procent) en Italië (+45 procent) – tot de landen waar in 2023 de sterkste stijging van het aantal faillissementen wordt verwacht. In 2022 was in deze landen nog sprake van een daling of – in het geval van Nederland – een relatief bescheiden stijging, maar nu de corona gerelateerde overheidssteun is gestaakt, verwacht Atradius dat het aantal faillissementen in 2023 duidelijk in de lift zit. Verder is dit jaar waarschijnlijk sprake van een tijdelijke opleving van faillissementen als gevolg van het failliet gaan van ‘zombiebedrijven’. Dit zijn bedrijven die tijdens de pandemie door de overheidssteun konden overleven, maar na het stopzetten van de steun door hun zwakke financiële situatie alsnog failliet gaan.
Tegelijkertijd neemt in een aantal landen het aantal faillissementen dit jaar nauwelijks toe of is zelfs sprake van een daling. Dat geldt in het bijzonder voor Spanje (-8 procent), Zwitserland (-6 procent) en Tsjechië (-3 procent), waar het aantal bedrijfssluitingen in 2022 al steeg tot boven het niveau van vóór corona. Hierdoor is in deze landen in 2023 waarschijnlijk sprake van een daling ten opzichte van vorig jaar, omdat er een normalisering optreedt richting de niveaus die gebruikelijk waren vóór corona. Daarnaast verwacht Atradius een relatief milde stijging van insolventies in landen als België (+5 procent), Denemarken (+6 procent) en Oostenrijk (+8 procent).
Wisselende vooruitzichten in 2024
Terwijl de faillissementen dit jaar in vrijwel alle landen stijgen, zijn de verwachtingen voor 2024 wisselend. In een aantal landen – zoals Singapore (+49 procent), Polen (+43 procent), Italië (+42 procent), Nederland (+39 procent) en de VS (+35 procent) nemen de faillissementen naar verwachting nog toe, terwijl in andere landen – zoals Zuid-Korea (-23 procent) en Zwitserland (-13 procent) – sprake is van een daling. Wereldwijd wordt in 2024 een toename van het aantal faillissementen van 19 procent verwacht.
Bron: Atradius