Verzekeraars schrappen de digitale arbiter e-Court uit hun polisvoorwaarden. E-court ziet een aanval van de gevestigde rechtspraak.
E-Court, de private arbiter die afgelopen jaren duizenden geschillen digitaal beslechtte, stapt deze week naar de rechtbank in Den Haag. De stichting erachter wil rechters „uit alle hoeken van het land” onder ede horen. Ze ziet een vooropgezet plan in de stroom van kritiek die juristen en rechters op haar arbitrage leveren.
Zorgverzekeraars als Univé, Menzis en Zilveren Kruis hebben de digitale arbiter inmiddels uit hun polisvoorwaarden voor volgend jaar geschrapt. Tot februari schakelde een groot deel van de zorgverzekeraars e-Court in bij betalingsachterstanden. De in 2009 opgerichte stichting bood arbitrage aan: een particuliere vorm van rechtspraak waar partijen die in conflict zijn voor kunnen kiezen. Die arbitrage is inmiddels stilgevallen.
Bij klassieke arbitrage brengen klager en wederpartij beide een arbiter mee, en met een onafhankelijke derde wordt een conflict beslecht. Bijzonder van e-Court was niet alleen dat de arbitrage volledig digitaal verliep, maar vooral dat zelflerende software over de geschillen besloot. De verweerder kreeg inloggegevens en kon bewijsstukken digitaal uploaden. Pas bij een verweer werd de zaak beoordeeld door een menselijke jurist. Zo’n procedure kostte 85 euro, een stuk minder dan de honderden euro’s van een rechtsgang – waarvan de kosten vaak weer op de wanbetalers werden verhaald. Bijkomend voordeel van digitale arbitrage, vindt e-Court, is dat de computer geen vooroordelen heeft.
Schrikken van de brief
De snelle opmars van de digitale arbitrage kwam tamelijk abrupt tot stilstand nadat in januari weekblad De Groene Amsterdammer en tv-programma Nieuwsuur over de stichting hadden bericht. Niet betalende klanten van zorgverzekeraars zouden schrikken van de brief van e-Court en niet goed begrijpen dat zij helemaal niet met de private rechtbank in zee hóéfden te gaan. Rechters en juristen lieten daarna in de media weinig heel van e-Court: het zou ondoorzichtig, onzorgvuldig en niet onafhankelijk zijn.
Om de vonnissen van e-Court officieel te maken, moest een rechtbank ze nog formeel bekrachtigen. Dat werd voornamelijk gedaan door de rechtbank in Overijssel. Het ging hierbij niet om een inhoudelijk oordeel: de rechtbank mag van de wet slechts bekijken of aan de ondergrens voor arbitrage is voldaan.
Na alle kritiek op e-Court besloot het landelijk overleg van civiele kortgedingrechters dat de Hoge Raad naar aanleiding van een voorbeeldzaak zou moeten oordelen of een uitgebreidere toets passender is. Sindsdien is het gedaan met de opmars van e-Court. Rechtbanken zetten geen stempels meer tot de Hoge Raad zich over de kwestie heeft uitgesproken.
E-Court weigert echter de Hoge Raad over zich te laten oordelen. „Twee advocaten-generaal en een raadsheer van de Hoge Raad hebben ook deelgenomen aan de media-aanval op e-Court”, zegt Henriette Nakad-Weststrate, oprichter van de stichting. „Hoe kan e-Court dan rekenen op een onpartijdige behandeling?”
Bedreigd door succes
Naast deze drie wil Nakad-Westrate een aantal andere rechters horen over hun motieven voor de kritiek. Volgens haar voelden rechters zich bedreigd door het snelle succes van het private e-Court. Zeker in de tijd dat de rechtspraak zelf pogingen doet om digitaler en goedkoper te worden. „Alles wijst op een zorgvuldig georkestreerde aanval op e-Court”, vindt Nakad-Westrate. „Hoe lang werd dit al stiekem voorbereid?”
Verzekeringsmaatschappijen hebben de voorbije maanden arbitrage via e-Court uit hun voorwaarden voor het komend jaar geschrapt, simpelweg omdat e-Court geen geschillen meer oplost. „Wij betreuren het wel”, zegt woordvoerder Joeri Veen van verzekeraar Menzis. „Door arbitrage hadden klanten nog wat extra tijd om te betalen. Bovendien werden minder kosten op hen verhaald.”
Bron: www.nrc.nl